Udar mózgu.
Część druga.
Zapraszamy na kolejny artykuł dotyczący tematyki udaru. Dziś przyjrzymy się objawom udaru. Zastanowimy się jak rozpoznać udar, a także jak zachować się kiedy ktoś w naszym otoczeniu przechodzi udar.
Objawy udaru
Udar, jak wspominaliśmy wcześniej, jest wynikiem choroby naczyń krwionośnych. Istnieje wiele czynników, które mogą go wywołać (np. umiejscowienie ogniska, czas oraz rodzaj choroby). O mechanizmie powstawania udaru pisaliśmy w poprzednim artykule. Zazwyczaj nagłe zablokowanie przepływu krwi powoduje też nagłe objawy udaru. Istnieje szereg objawów, które sugerują udar. Warto je znać aby skutecznie i szybko zareagować w momencie zachorowania. Najczęstsze objawy to:
Zaburzenia mowy, która zaczyna być niewyraźna lub chory przestaje rozumieć mowę innych
Drętwienie kończyn:
ręki, gdzie pojawia się brak precyzyjnych ruchów, np. przedmioty mogą wypadać z dłoni
stopy, która staje się osłabiona i trudno jest ją podnieść wystarczająco wysoko aby nie zahaczać o różne przedmioty np. próg, dywan
Nagłe zaburzenia czucia po jednej stronie ciała lub drętwienie połowy ciała
Wykrzywienie twarzy po jednej stronie, szczególnie widoczne jest opuszczenie kącika ust
Nagłe zaburzenia widzenia gdzie charakterystyczne jest niedowidzenie na jedno oko lub niedowidzenie połowy pola widzenia
Nagłe zawroty głowy z towarzyszącymi zaburzeniami w utrzymaniu równowagi, nagłymi upadkami, czasami z podwójnym widzeniem, kłopotami z orientacją i zaburzeniami świadomości
Charakterystyczne jest to, iż chory zaczyna zachowywać się w sposób nietypowy, często dziwaczny, mało logiczny. Mogą pojawiać się zaburzenia świadomości. Objawy są ściśle związane z lokalizacją uszkodzenia w mózgu i w zależności od tego mogą być bardziej bólowe, czasami ruchowe, a niekiedy poznawczo-emocjonalne gdy zmianie ulega głównie zachowanie. Ból natomiast jest objawem bardzo niespecyficznym i znów zależy głownie od lokalizacji udaru. Zazwyczaj jest bardziej miejscowy i obejmuje jeden obszar np. skroń, potylicę, czy przednią część głowy. Częściej występuje przy udarze krwotocznym. Ważnym jest fakt, że ból udarowy nie mija po środkach przeciwbólowych.
Co zrobić kiedy zauważymy niepokojące objawy?
Kiedy widzimy bliską nam osobę, która zachowuje się w nietypowy sposób i pojawia się u niej któryś z wyżej wymienionych objawów należy niezwłocznie zadzwonić po karetkę bądź udać się samemu na izbę przyjęć. Błędem jest proponowanie choremu aby położył się, odpoczął, przespał i poczekał, aż objawy miną. W leczeniu udaru liczy się każda chwila. Im szybciej chory trafi do szpitala tym szybciej zostanie poddany leczeniu. Kiedy czekamy na karetkę najlepiej jest położyć chorego na boku. Nie należy unosić nóg chorego, ani robić żadnych okładów z lodu. Nie podajemy też na własną rękę żadnych leków. Możemy zmierzyć ciśnienie aby wskazać wartość ratownikom. Cały czas obserwujemy chorego, w momencie utraty przytomności należy potrząsnąć go za ramię, zapytać czy nas słyszy, przyłożyć ucho do nosa i ust w celu ustalenia czy oddycha. Jeżeli zauważymy, że nie oddycha należy zacząć go resuscytować. Jak to zrobić? Trzeba spleść ręce, ułożyć je na środku klatki piersiowej i wykonać 30 miarowych uderzeń w szybkim tempie (100 na minutę), następnie odchylić głowę chorego, zatkać mu nos i wykonać dwa wdechy. Czynność tę wykonujemy z rękami wyprostowanymi w łokciach. Kiedy jesteśmy w miejscu odludnym i wiemy, że karetka szybko nie dojedzie, należy samemu zawieźć chorego do najbliższego szpitala. Mówi się o tak zwanym oknie terapeutycznym, które trwa maksymalnie 4 godziny od pierwszego objawu udaru, kiedy można podać odpowiednie leki. Im później pacjent trafi do szpitala i zostanie poddany leczeniu tym mniejsza szansa, iż objawy, które już wystąpiły cofną się i pacjent będzie w pełni sprawny.
W kolejnym artykule opowiemy jakie są najczęstsze konsekwencje udaru, jak się go leczy oraz rehabilituje. Serdecznie zapraszamy.
Opracowała: Patrycja Popiela
patrycjapopiela@4mente.pl
Na podstawie literatury:
Kozubski W. Terapia w chorobach układu nerwowego. Warszawa 2016, Wydawnictow Lekarskie PZWL
Karwowska A., Kossobudzka M., Moskal W., Staszak K., Twardowska A., Tomkowska E., Waloch-Matlkiewicz N. Warszawa 2016. Udar. Poradnik dla pacjentów i ich bliskich. Wydawnictwo Agora.